Co do zasady, majątek wspólny małżonków dzieli się na pół. Wiele emocji budzi jednak temat nierównego podziału majątku. Tym bardziej że do tej pory, wina za rozpad małżeństwa nie była brana pod uwagę. Jednak również w tym zakresie nastąpiły pewne zmiany w ostatnim czasie.

Nierówny podział majątku – czy to możliwe?

Tak, jest to możliwe, jednak muszą zajść pewne specyficzne okoliczności. Sądowa sprawa o podział majątku trwa zazwyczaj długo, ale jeśli zgadzacie się na nierówny podział majątku, możecie podpisać taki podział u notariusza. Prawdopodobnie jednak nie jest to sytuacja częsta, by ktoś zgodził się na taki podział.

Ważne: Aby uzyskać nierówny podział majątku, musisz tego żądać we wniosku o podział majątku, który składasz do Sądu Rejonowego (ze względu na położenie majątku). Sąd, nawet jeśli zauważy podstawy, nie dokona takiego podziału z własnej inicjatywy!

W pierwszej kolejności, by podzielić majątek, musi istnieć między Wami rozdzielność majątkowa. Z mojego doświadczenia, są to rzeczy, które często się mylą. Rozdzielność majątkowa jest to zmiana ustroju i zerwanie wspólności majątkowej.

Rozdzielności możecie dokonać podczas trwania małżeństwa, u notariusza lub sądowo. Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej, zapraszam Cię na spotkanie w kancelarii lub online – umów się w kalendarzu.

Znaczenie mają ważne powody

Najważniejszym artykułem, który określa, w jakich przypadkach można ubiegać się o nierówny podział majątku, jest art. 43 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Art. 43.

§  1. Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

§  2. Jednakże z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać, ażeby ustalenie udziałów w majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do powstania tego majątku. Spadkobiercy małżonka mogą wystąpić z takim żądaniem tylko w wypadku, gdy spadkodawca wytoczył powództwo o unieważnienie małżeństwa albo o rozwód lub wystąpił o orzeczenie separacji.

§  3. Przy ocenie, w jakim stopniu każdy z małżonków przyczynił się do powstania majątku wspólnego, uwzględnia się także nakład osobistej pracy przy wychowaniu dzieci i we wspólnym gospodarstwie domowym.

Kiedy nierówny podział majątku?

• Drastyczna dysproporcja dochodów małżonków również może być wzięta pod uwagę. A także, gdy jeden z małżonków wniósł do wspólnego majątku darowiznę lub spadek. Sądowy podział majątku – jak wygląda?
• Jeżeli oboje pracowaliście, ale przykładowo tylko żona zajmowała się domem i opieką nad dziećmi, to również może być powód nierównego podziału majątku. Wychowanie dzieci i codzienne obowiązki związane z prowadzeniem gospodarstwa domowe zalicza się do pomnażania wspólnego majątku.

Nierówny podział majątku z powodu zdrady?

Chciałabym podkreślić, że sam fakt zdrady nie jest przesłanką do nierównego podziału majątku, jednak warto opisać również tę okoliczność.

Często przywołuje się w tym kontekście orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 16 listopada 2023 r. W tym wypadku to mąż odwołał się od wyroku sądu II instancji do Sądu Najwyższego, ponieważ nie zgadzał się z wyrokiem i opisał winę żony w rozpadzie małżeństwa, w tym jej zdradę. Jednak nie tylko to było brane pod uwagę.

Jakie były dodatkowe okoliczności? W 2012 roku postanowili rozszerzyć wspólnotę małżeńską na cały majątek nabyty indywidualnie również tytułem darowizny. W efekcie gospodarstwo rolne stało się lwią częścią wspólnego majątku. Co ważne, do rozszerzenia wspólnoty doszło na krótko przed rozstaniem.