Kłamstwa w Sądzie – jak poznać? W kontekście sądowym, wykrywanie kłamstw jest skomplikowane i często wymaga kombinacji różnych technik. Istnieje np. teoria, że kierunek, w którym ktoś patrzy może sugerować czy kłamie. Ja na sali rozpraw stosuje jedną bardzo skuteczną technikę. Zapraszam do przeczytania tego wpisu, by dowiedzieć się więcej.

Kłamstwa w Sądzie – Jak poznać?

Ostatnio czytałam o technikach stosowanych przez CIA (Centralną Agencję Wywiadowczą), jestem ciekawa czy dałoby się edukować sędziów w tym zakresie. Trzeba jednak dodać, że sędziowie mają duże doświadczenie i mogą się domyślać kiedy ktoś kłamie. Rolą pełnomocników jest natomiast weryfikowanie słów świadków i konfrontowanie ich z dowodami.

Co mówi nasza mimika i ruchy oczu?

Obserwacja postawy ciała, mimiki twarzy, gestów, unikania kontaktu wzrokowego i innych oznak stresu lub napięcia. Czasem jednak nie jest łatwo rozróżnić, czy świadek wykazuje oznaki dyskomfortu i lęku czy kłamie. Często da się to sprawdzić obserwując krótkotrwałe zmiany w mimice twarzy, które mogą zdradzać prawdziwe emocje. Jednak na sali sądowej nie ma czasu, aby tak dokładnie analizować zachowanie każdego z uczestników. Najlepsi kłamcy potrafią oszukiwać bez mrugnięcia okiem i takich też spotykałam na sali sądowej. Często ich opowieści były przekonujące, a ja zastanawiałam się czy na pewno jestem w dobrej sali i to jest sprawa, w której jestem pełnomocnikiem.

Zaciekawiło mnie, że istnieje teoria, że kierunek, w którym ktoś patrzy, może wskazywać na procesy myślowe. Na przykład, patrzenie w górę w lewo może sugerować przypominanie sobie faktów, podczas gdy patrzenie w górę w prawo może oznaczać tworzenie obrazów w umyśle czyli właśnie manipulację czy oszukiwanie. Jednakże, badania nie potwierdzają jednoznacznie tej teorii. W przypadku pytań natury prawniczej zapraszam na konsultację. Umów się klikając dostępny termin i godzinę w kalendarzu!

Sposób wypowiedzi może zdradzać kłamstwo?

Co świadczy, że ktoś mówi prawdę? Spójność.  Zmiany zdania unikanie szczegółów lub na odwrót – nadmierna dokładność mogą być wskazówkami czy ktoś kłamie. Słowa używane przez świadka, zmiany w tonie głosu, prędkość mówienia i struktura zdań mogą też być istotne, ale powiedzmy sobie wprost, nikt nie będzie na to zwracał szczególnej uwagi, chyba że podświadomie.

Jak można wykazać kłamstwo świadka?

• Konfrontacja z dowodami: Prawnicy mogą konfrontować świadka z dowodami materialnymi, nagraniami wideo, dokumentami lub zeznaniami innych świadków, aby wykazać niespójności lub sprzeczności w jego zeznaniach.
• Świadkowie kontrujący: Powoływanie świadków, którzy mogą podważyć wersję wydarzeń przedstawioną przez podejrzanego lub świadka, może pomóc w ujawnieniu kłamstw.
• Technika wywiadu poznawczego: Sędziowie i prawnicy mogą stosować techniki wywiadu poznawczego, zadając szczegółowe pytania dotyczące wydarzeń, prosząc o odtworzenie zdarzeń w różnych sekwencjach czasowych lub z perspektywy różnych osób. Kłamcy mają trudności z odtwarzaniem fałszywych wspomnień w różnych kontekstach.

Eksperci i biegli sądowi

Jeżeli są wątpliwości co do wiarygodności zeznań (najczęściej stron) można powołać biegłych sądowych.

Zapraszam Cię do obejrzenia filmu na temat technik wykrywania kłamstw i mojej strategii na sali rozpraw:

Kłamstwa w Sądzie – jak poznać? Zastosowanie technik w praktyce sądowej

Wszystkie powyższe techniki muszą być stosowane w sposób profesjonalny i etyczny. Ostateczna decyzja o wiarygodności świadka i prawdziwości jego zeznań należy do sądu, który ocenia całość zgromadzonych dowodów i zeznań.

Poniżej przedstawiam przykładowe zastosowanie tych technik w formie kroków:

1. Obserwacja świadków podczas zeznań: Sędzia i prawnicy obserwują mowę ciała (nawet jeśli robią to nieświadomie), mikroekspresje i zachowania niewerbalne świadków.
2. Analiza wypowiedzi: Przesłuchiwanie świadków z uwzględnieniem spójności i szczegółowości ich zeznań.
3. Wywiad poznawczy: Zastosowanie technik wywiadu poznawczego w celu ujawnienia niespójności w zeznaniach.
4. Konfrontacja z dowodami: Przedstawianie dowodów materialnych i innych świadków w celu weryfikacji prawdziwości zeznań.
5. Ekspertyza biegłych: Wykorzystanie opinii ekspertów z różnych dziedzin w celu wsparcia oceny wiarygodności świadków.

Stosowanie powyższych technik w sposób zintegrowany i profesjonalny może znacząco przyczynić się do wykrycia kłamstw w kontekście sądowym.

Odpowiedzialność karna za składanie fałszywych zeznań

W polskim systemie prawnym zarówno świadkowie, jak i strony mogą składać przyrzeczenie w sądzie. Przyrzeczenie to zobowiązanie do mówienia prawdy, a jego złożenie ma na celu podkreślenie powagi składanych zeznań oraz odpowiedzialności za prawdomówność. Jak wygląda sprawa rozwodowa. Jakie pytania zadaje Sąd?

Świadkowie w sądzie składają przyrzeczenie przed rozpoczęciem składania zeznań. Treść przyrzeczenia brzmi:

Świadomy/-a znaczenia moich słów i odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań, przyrzekam, że będę mówić prawdę, całą prawdę i tylko prawdę.

Kłamstwa w Sądzie – jak poznać? Moja strategia na sali rozpraw

W trakcie procesu można poprosić o odebranie przyrzeczenia od świadka, jeśli nie złożył go on na początku i istnieje podejrzenie, że kłamie. Stosuję tę strategię na sali rozpraw. Przypomina to zeznającemu, że może go czekać kara, jeśli kłamie. Może go to skłonić do przemyśleń i wycofania się z kłamstw.

Jak to wygląda? Przerywam zeznanie i proszę o odebranie przyrzeczenia od świadka. Wtedy wszyscy wstają i zeznający musi wygłosić treść przyrzeczenia. Powoduje to jego zmieszanie, a odpowiedzi na pytania po tym zdarzeniu mogą być inne!

Konsekwencje za składanie fałszywych zeznań

Składanie fałszywych zeznań pod przyrzeczeniem w polskim systemie prawnym jest przestępstwem i podlega surowym konsekwencjom. Zgodnie z Kodeksem karnym (art. 233), za składanie fałszywych zeznań grożą:

1. Kara pozbawienia wolności:
– Za składanie fałszywych zeznań grozi kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat.

2. Kara grzywny lub ograniczenia wolności:
– W mniej poważnych przypadkach, sąd może orzec karę grzywny lub ograniczenia wolności.

Procedura i działania sądu

Jeśli sąd podejrzewa, że świadek lub strona złożyła fałszywe zeznania, może podjąć następujące kroki:

1. Zawiadomienie prokuratury:
– Sąd może zawiadomić prokuraturę o podejrzeniu popełnienia przestępstwa składania fałszywych zeznań.

2. Postępowanie wyjaśniające:
– Prokuratura wszczyna postępowanie wyjaśniające, które może prowadzić do wszczęcia postępowania karnego przeciwko osobie składającej fałszywe zeznania.

Najczęściej zadawane pytania dotyczące kłamstw podczas zeznań:

Jakie są konsekwencje składania fałszywych zeznań w sądzie?

Składanie fałszywych zeznań jest przestępstwem, które może skutkować karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat, a także karą grzywny lub ograniczenia wolności w mniej poważnych przypadkach.

Jakie są kroki podejmowane przez sąd w przypadku podejrzenia składania fałszywych zeznań?

Sąd może zawiadomić prokuraturę o podejrzeniu popełnienia przestępstwa składania fałszywych zeznań, co może skutkować wszczęciem postępowania wyjaśniającego i ewentualnie postępowania karnego.

Jakie są typowe oznaki, na które należy zwrócić uwagę, gdy próbuje się zidentyfikować kłamstwo u świadka?

Typowe oznaki mogą obejmować unikanie kontaktu wzrokowego, nadmierną reakcję emocjonalną, niespójność w relacjonowaniu faktów lub brak szczegółów w zeznaniach.

Czy na początku zeznań świadek zawsze trzeba złożyć przyrzeczenie?

Nie, ale może zostać o to poproszony w trakcie zeznań, jeśli zachodzi podejrzenie, że kłamie. Może o to poprosić adwokat którejś ze stron.