Przemoc psychiczna w małżeństwie. Często pierwszą myślą słysząc przemoc jest „agresja fizyczna”. Jednak istnieją różne rodzaje przemocy. Przemoc psychiczna w relacjach małżeńskich jest jednym z najbardziej subtelnych, a zarazem destrukcyjnych aspektów dysfunkcyjnych związków. W wpisie przyjrzymy się bliżej cyklom przemocy psychicznej, które mogą występować w trakcie małżeństwa i intensyfikować się podczas procesu rozwodowego.
Co to jest przemoc psychiczna?
Przemoc psychiczna to inaczej przemoc emocjonalna, która polega na używaniu słów lub zachowań w celu kontrolowania, zastraszenia lub manipulowania drugą osobą. Nie obejmuje fizycznego kontaktu, ale jej skutki mogą być równie bolesne i długotrwałe. Jako adwokat, który już od kilkunastu lat zajmuje się sprawami rozwodami widziałam poniższą dynamikę już wiele razy. Uważam, jest to trudne do przerwania, ale nie niemożliwe i czerpię z doświadczenia swoich klientów, którym udało się skutecznie rozwieść i zacząć nowe życie. Potrzebujesz porady prawnej? Zadzwoń pod numer +48691512933 lub umów się w kalendarzu.
Fazy cyklu przemocy psychicznej
Cykl przemocy psychicznej często przebiega w kilku charakterystycznych fazach:
- Faza napięcia: Sprawca zaczyna wykazywać niepokojące zachowania, takie jak krytykanctwo, złość, czy irytacja, co prowadzi do wzrostu napięcia.
- Faza incydentu: Dochodzi do wybuchu przemocy psychicznej, np. krzyki, groźby, upokarzające uwagi.
- Faza usprawiedliwiania: Sprawca może próbować usprawiedliwić swoje zachowanie, obwiniając partnera lub zewnętrzne okoliczności.
- Faza „miesiąca miodowego”: Sprawca przeprasza, obiecuje poprawę i zachowuje się miło, co może dezorientować ofiarę.
Później cykl się powtarza, a ofiara ma ciągle nadzieje, że ostatnia faza się utrzyma. Adrenalina i inne hormony, które się wydzielają, zaczynają sprawiać, że wpadamy w błędne koło. Z manipulującym partnerem trudno się rozstać. Często otoczenie tego nie rozumie, zachęca, prosi ofiarę, by zakończyła ten wniosek. Często nawet bliscy denerwują się i frustrują, jednak trzeba pamiętać, że działa tu silne przywiązanie, a ofiara często ma zaniżone poczucie własnej wartości. Dojrzewanie do decyzji o ostatecznym rozstaniu jest procesem.
„To są tylko żarty”
Sprawca przemocy psychicznej ma dla siebie wiele usprawiedliwień. Jednym z nich jest stwierdzenie „ja tylko żartuję”. Ofiara często też słyszy, że nie zna się na żartach. Sprawca w ten sposób zdejmuje lub próbuje zdjąć z siebie odpowiedzialność, to Ty i Twoje przewrażliwienie jest odpowiedzialne za Twoje samopoczucie. Przykład: dzielenie się zabawnymi opowieściami z Twojej przeszłości przy Twoich znajomych, które Cię zawstydzają. Będzie Ci przykro, ale Twój partner nie będzie okazywał skruchy.
Groźby karalne
Groźby zastosowania fizycznej przemocy lub popełnienia innego rodzaju przestępstwa jest regulowane przez Kodeks karny.
Art. 190. [Groźba karalna]
Bezpodstawne oskarżenia
Partner może też odwracać sytuację i oskarżać Ciebie o sytuacje, które nie miały miejsca. Tutaj również może stosować prowokacje i zmuszać się do reakcji, które będą wskazywały na Twoją niestabilność. Fałszywe oskarżenia mają za zadanie osłabić Twoją odporność psychiczną, ustawić Cię w pozycji osoby, która musi się bronić. Jest to sytuacja, w której bardzo dużo energii poświęcasz na odpieranie ataku. Nie skupiasz się na tym, że to Ty jesteś ofiarą i nie masz czasu reagować na bieżąco na symptomy przemocy psychicznej stosowanej wobec Ciebie. Moją radą byłoby ignorowanie bezpodstawnych oskarżeń, a przede wszystkim niedawanie się wciągnąć w grę osoby toksycznej. Będziesz też oskarżany o egoizm i cała wina za problemy w małżeństwie spadną na Ciebie.
Wyzwiska i znęcanie się
Jeśli partner Cię regularnie obraża, wyszydza i traktuje pogardliwie, jest to oznaka przemocy psychicznej. Krzyki są też częstym elementem agresji werbalnej. Osoby, które nie mają stabilnego poczucia własnej wartości oraz doświadczały podobnej przemocy w dzieciństwie czy wczesnej dorosłości, będą miały problem, by zareagować stanowczo. Zwłaszcza, jeśli partner po takich sytuacjach potrafi im okazać uczucie, być miły i wspierający. Niestety system nerwowy uzależnia się od tego rodzaju skoków dopaminy, życie na huśtawce jest silnym narkotykiem. Jeśli nie masz wzorca jak wygląda zdrowa relacja, może być Ci trudno się obronić. Jeżeli jednak czytasz ten wpis i szukasz informacji, jest to już sygnał ostrzegawczy, że w Twoim małżeństwie dzieje się coś złego. Jeśli zaakceptujesz krzywdzące zachowania, wybaczysz, to z czasem będzie Ci coraz trudniej postawić granicę.
